Η αντρική φιγούρα στην οικογένεια σε αρκετές χώρες ανά τον κόσμο, έχει κυρίαρχο ρόλο με αποτέλεσμα να δημιουργούνται προκαταλήψεις και στερεότυπα όσο αφορά τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία ευρύτερα. Τα αίτια της βίας κατά των γυναικών συνδέονται άμεσα με την ανισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών, καθώς και τις κοινωνικοοικονομικές δομές εξουσίας, τόσο στην δημόσια όσο και στην ιδιωτική ζωή, δημιουργώντας ένα περιβάλλον μέσα στο οποίο η βία κατά των γυναικών γίνεται αποδεκτή. Ως εκ τούτου, η βία διαπράττεται συχνότερα εναντίον των γυναικών και εφόσον παραμένει ανεκτή, εμποδίζει την επίτευξη της πραγματικής ισότητας.

Καθηγητές της ψυχιατρικής υποστηρίζουν ότι η υποδούλωση της γυναίκας οφείλεται σε σειρά λόγων όπως στη βιολογική ανάγκη του άντρα να υποτάξει την γυναίκα για να αισθάνεται ανώτερος και να μπορεί να επιτελεί το ρόλο στη συνουσία, στη συνεχώς αυξανόμενη επιθετικότητα του, στην ανάγκη που αισθάνεται να επιβληθεί για να καταλάβει την εξουσία διατηρώντας την όσο περισσότερο μπορεί και με όποιο τρόπο. Η εκστρατεία αυτή των αντρών έχει ως στόχο τον εξευτελισμό της γυναίκας στοχεύοντας στον περιορισμό της σεξουαλικότητας της η οποία είναι ανώτερη από την σεξουαλικότητα του άνδρα. Για να την ελαττώσουν προσπαθούν να μειώσουν την αυτοεκτίμηση της απομονώνοντας την ,υποτιμώντας την νοημοσύνη της αλλά ταυτόχρονα υποβαθμίζοντας τον ρόλο και την θέση της στην κοινωνία και στην εργασία. Για να χαλιναγωγήσουν περισσότερο την σεξουαλικότητα της στρέφονται στη σωματική βία, σε ακρωτηριασμούς (κλειτοριδεκτομή)και σε άλλες επεμβάσεις υποστηρίζοντας πως μοναδικός σκοπός της ύπαρξης της γυναίκας σε αυτό τον πλανήτη είναι η αναπαραγωγή.

Η πατριαρχία στηρίζεται στην ανωτερότητα του άνδρα και στην κατωτερότητα της γυναίκας. Όμως ένα από τα κυριότερα γνωρίσματα του πατριαρχικού συστήματος είναι η ΄΄οικογένεια΄΄.Όχι σαν την μητριαρχική οικογένεια όπου κυβερνά η αγάπη, ο αλληλοσεβασμός, η συνεργασία και η αλληλεγγύη αλλά σε μια διαφορετική οικογένεια όπου την εξουσία την έχει ο πατέρας, ο Πατριάρχης, ο Pater Familias ο οποίος ξέρει να επιβάλλεται με το φόβο, την τιμωρία, την βία, τον εξαναγκασμό, ενθαρρύνοντας την μηδαμινότητα και την κατωτερότητα της μητέρας. Μέσα από αυτή την οικογένεια ο άνδρας κατορθώνει να υποτάξει και να εξαφανίσει την γυναίκα χάνοντας την ταυτότητα της.

Η πατριαρχική οικογένεια είναι σαφής και κατηγορηματική, η οποία οικοδομείται πάνω σε ένα σύστημα εξουσίας και αυστηρής κυριαρχίας βρίσκοντας μια κοινωνία του σήμερα να ενθαρρύνει και να διαιωνίζει τη δημιουργία στερεοτύπων τονίζοντας τις διαφορές και αγνοώντας τις ομοιότητες, τοποθετώντας φραγμούς που εμποδίζουν γυναίκες και άνδρες να κάνουν ελεύθερες επιλογές με βάση τα δικά τους πιστεύω και ιδανικά.

Μέσα από την πατριαρχική οικογένεια γεννιούνται άνδρες οι οποίοι γίνονται σκληροί παίρνοντας αποφάσεις, δίνοντας διαταγές εξουσιάζοντας έτσι με καταπίεση και φόβο την γυναικεία υπόσταση με κάθε τρόπο. Από την άλλη οι γυναίκες από την στιγμή της γέννησης τους μαθαίνουν να δέχονται την περιθωριακή τους θέση θεωρώντας την μάλιστα και φυσική.

Η πατριαρχική οικογένεια δίνει όλη την ελευθερία στον άνδρα με δικαίωμα πρόσβασης κι ανέλιξης σε όλες τις βαθμίδες που αφορά την εκπαίδευση, εργασία και θρησκεία για να γίνει ανώτερος φυλακίζοντας και περιορίζοντας ταυτόχρονα την γυναίκα σωματικά, πνευματικά, εκφραστικά και σεξουαλικά αναπαράγοντας και διαιωνίζοντας  την βία εναντίον κατά των γυναικών ,η οποία τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε έξαρση βρισκόμενη σε συνεχή άνοδο.

Οι Διεθνείς συμβάσεις αναγνωρίζουν τη βία κατά των γυναικών ως μορφή διάκρισης που εμποδίζει σοβαρά την ικανότητα των γυναικών να απολαμβάνουν τα δικαιώματα και τις ελευθερίες τους σε ισότιμη βάση με τους άνδρες. Μια από αυτές είναι και η Σύμβαση της Κων/πολης όπου η Κύπρος υπόγραψε το 2015 με επικύρωση το 2017, και σε ισχύ το 2018.

Η Σύμβαση της Κων/πολης (Συνέδριο του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών και της Έμφυλης Βίας, 2011) ήταν το πρώτο νομικά δεσμευτικό εργαλείο που παρέχει περιεκτικό πλαίσιο ως προς την πρόληψη, προστασία, δίωξη και στήριξη για την εξάλειψη της έμφυλης βίας κατά των γυναικών.

Συγκεκριμένα, πλαισιώνει όλες τις μορφές βίας κατά των γυναικών και της έμφυλης βίας ως παραβίαση των δικαιωμάτων και έμφυλων διακρίσεων.

Για σκοπούς καλύτερης  ενημέρωσής σας αναφορικά με τα δικαιώματα και τις επιλογές σας, καθώς και τις υπηρεσίες του ΣΠΑΒΟ, μπορείτε να καλέσετε στη Γραμμή Βοήθειας 1440. Σε περίπτωση που δυσκολεύεστε ή εμποδίζεστε να καλέσετε στην Γραμμή Βοήθειας 1440, μπορείτε να επικοινωνήσετε με το ΣΠΑΒΟ είτε μέσω της υπηρεσίας  SMS στο 99984042, είτε μέσω της υπηρεσίας ΣΠΑΒΟ Live chat στο www.domviolence.org.cy.

Μαριλένα Ιωάννου

Λειτουργός Κέντρου Άμεσης Βοήθειας και Συμβουλευτικής Υποστήριξης