Της Μαρίνας Βασιλείου και
Του Νίκου Ροτσίδη*

Στην Κύπρο υπάρχουν Δικαστές, Αστυνομικοί, Δημόσιοι Κατήγοροι, Δικηγόροι – άτομα άρτια εκπαιδευμένα που νοιάζονται όσο και όλοι οι άλλοι άνθρωποι για την εξάλειψη της βίας στην οικογένεια. Το οικογενειακό δίκαιο στην Κύπρο και άλλα νομοθετήματα προστατεύουν τα θύματα της βίας στην οικογένεια.

Η Κύπρος πρέπει να αποτελεί ένα ασφαλές μέρος για τις γυναίκες, παιδιά και άντρες σε μια οικογένεια. Και όμως, το τηλεφωνικό κέντρο άμεσης βοήθειας του ΣΠΑΒΟ (Σύνδεσμος για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Βίας στην Οικογένεια) δέχθηκε συνολικά 1735 τηλεφωνήματα κατά το έτος 2012, ενδεικτικό του μεγέθους του προβλήματος αυτού στην Κύπρο. Αυτό είναι απαράδεκτο. Η βία στην οικογένεια είναι ένα ευρέως διαδεδομένο κοινωνικό φαινόμενο που θα πρέπει να σταματήσει.

Θα πρέπει λοιπόν όλοι να προβληματιστούμε όταν, ανοίγοντας την εφημερίδα, διαβάζουμε μια γνώριμη ιστορία αφού σύμφωνα με τα στοιχεία του Γραφείου Χειρισμού Θεμάτων Βίας στην Οικογένεια και Κακοποίησης Ανηλίκων της Αστυνομίας Κύπρου, το 20% του συνολικού αριθμού ανθρωποκτονιών ετησίως ανήκει στην κατηγορία ενδοοικογενειακών φόνων. Η σύζυγος προσπάθησε φύγει από το σπίτι, να ξεκινήσει μια νέα ζωή, καταχώρησε αίτηση διαζυγίου ή τηλεφώνησε στην αστυνομία και λίγες ημέρες μετά κακοποιήθηκε από το σύζυγό της.

Οι συνθήκες διαφέρουν αλλά συχνά ακολουθείται ένα γνώριμο μοτίβο. Ο άνδρας τον οποίο εμπιστεύθηκε η γυναίκα ως σύζυγό της, άρχισε να γίνεται αυξανόμενα κτητικός και θέλησε να ελέγχει και επιβάλλει τη γνώμη του για το κάθε τι. Μπορεί να την έχει αποκόψει από συγγενείς και φίλους, να απαίτησε να σταματήσει να εργάζεται πλέον, και να αμφισβητεί την κάθε της κίνηση. Πολύ πιθανόν ήδη να την έχει κτυπήσει ή να την έχει με διάφορους τρόπους απειλήσει.

Ο ΣΠΑΒΟ εδώ και καιρό, ανάμεσα σ’ άλλα προγράμματα, λειτουργεί προγράμματα που εστιάζουν στην πρόληψη και αντιμετώπιση του φαινομένου της ενδοοικογενειακής βίας. Υπάρχει το Κέντρο Άμεσης Βοήθειας (ΚΑΒ) το οποίο λειτουργεί στο 1440 (χωρίς χρέωση) καθημερινά από τις 08.00 μέχρι της 22.00, συμπεριλαμβανομένων Σαββατοκύριακων και αργιών. Ο ΣΠΑΒΟ επίσης λειτουργεί το Χώρο Φιλοξενίας Κακοποιημένων Γυναικών και των
Παιδιών τους. Ενθαρρύνουμε οποιονδήποτε αντιμετωπίζει προβλήματα βίας στην οικογένεια να αποταθεί στη γραμμή άμεσης βοήθειας στο 1440 – αρνηθείτε να συμμετάσχετε σε αυτή την επιδημία, τηλεφωνήστε και αναφέρετε το περιστατικό.

Εν πρώτοις θα πρέπει να παραδειγματίσουμε με υγιείς σχέσεις και να αποτελούμε παράδειγμα στα παιδιά μας και στον κοινωνικό μας περίγυρο. Πιο σημαντικό, μιλήστε. Είναι προσωπική ευθύνη του καθενός μας να αναλογιστεί το ρόλο του στον τερματισμό της βίας στην οικογένεια – πως μπορεί ο καθένας μας να φέρει αυτό το φαινόμενο στην επιφάνεια με απώτερο σκοπό την καταστολή του.

Σύμφωνα με τον περί Βίας στην Οικογένεια Νόμο, η βία στην οικογένεια είναι “οποιαδήποτε πράξη, παράλειψη ή συμπεριφορά με την οποία προκαλείται σωματική, σεξουαλική ή ψυχική βλάβη σε οποιοδήποτε μέλος της οικογένειας από άλλο μέλος της οικογένειας και περιλαμβάνει και τη βία που ασκείται με σκοπό την επίτευξη σεξουαλικής επαφής χωρίς τη συγκατάθεση του θύματος, καθώς επίσης και τον περιορισμό της ελευθερίας του.” Κάποιες φορές η αναμονή μπορεί να οδηγήσει σε χειρότερα αποτελέσματα. Όταν υποπτευόμαστε ότι κάτι δεν πάει καλά στην οικογένεια μας ή στην οικογένεια κοντινού μας προσώπου πρέπει να δράσουμε αμέσως, πριν να είναι αργά.

Η βία στην οικογένεια δεν είναι ένα φαινόμενο που αφορά τις γυναίκες. Είναι ένα ανθρώπινο φαινόμενο και θα πρέπει όλοι μας να σταθούμε ενωμένοι ενάντιά του. Μπορείτε να επικοινωνήσετε με οργανισμούς όπως τον ΣΠΑΒΟ και να εμπλακείτε ενεργά με άλλα άτομα της κοινότητάς μας ενάντια σε αυτό το φαινόμενο.

*Η Μαρίνα Βασιλείου είναι δικηγόρος και εκλεγμένο μέλος του Δ.Σ ΣΠΑΒΟ (Σύνδεσμος για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Βίας στην Οικογένεια.
*Ο Νίκος Α. Ροτσίδης είναι Δικηγόρος και διευθύνων διοικητικός σύμβουλος της δικηγορικής εταιρείας Ν. Ροτσίδης & Σία Δ.Ε.Π.Ε.