“Αν γνωρίζεις τότε μίλα έγκαιρα”
Παρατηρώντας με προβληματισμό τα τελευταία γεγονότα έκθεσης ανηλίκων σε πράξεις που εξευτελίζουν και καταπατούν την παιδική αθωότητα και αγνότητα εύλογα γεννιούνται τα ερωτήματα για το τι φταίει; Ποιος ευθύνεται; Πως; Γιατί;
Η παιδική κακοποίηση δυστυχώς, εξακολουθεί να αποτελεί ένα σοβαρό κοινωνικό και εξίσου πολυδιάστατο πρόβλημα στις μέρες μας. Tο φαινόμενο της παιδικής κακοποίησης μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορες μορφές. Είτε μέσω σωματικής κακοποίησης είτε σεξουαλικής είτε συναισθηματικής κακοποίησης ακόμη και παραμέλησης. Μία ή περισσότερες μορφές κακοποίησης δε, αν και διαφορετικές μπορεί να συνυπάρχουν.
Το μεγάλωμα ενός παιδιού σε ένα κακοποιητικό περιβάλλον, είτε ως μάρτυρας είτε ως θύμα βίας, αποτελεί ένα πολύ σοβαρό ζήτημα. Η ενδοοικογενειακή βία παρεμποδίζει την ελευθερία, προκαλεί φόβο και μπορεί να επηρεάσει τραυματικά την ανάπτυξη και την προσωπικότητα του παιδιού. Ένα παιδί που μεγαλώνει σε ένα βίαιο περιβάλλον έχει περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξει συναισθηματική αστάθεια, ανασφάλεια, φόβο, άγχος, κατάθλιψη, μετατραυματικό στρες, διαταραχές ύπνου και διατροφής.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι παιδική κακοποίηση θεωρείται και η σιωπή/ανοχή από τον φροντιστή, τον δάσκαλο, τον γείτονα, τον περαστικό. Η κοινωνική σιωπή/ανοχή συντείνει και μεγεθύνει την κακοποίηση παιδιών αλλά συμβάλει και στην περαιτέρω έκθεση των ανηλίκων σε κίνδυνο. Παράλληλα, ελαχιστοποιεί και κλείνει όλες τις διόδους πρόσβασης σε υπηρεσίες για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Πολλές φορές ακούσαμε μάρτυρες να λένε “άκουγα φωνές και το παιδί να κλαίει συνέχεια” ή “το μωρό ήταν συνέχεια στον δρόμο ακατάλληλα ντυμένο” ή “φαινότανε ότι υπήρχε κάποιο πρόβλημα”. Πόσο διαφορετική μπορεί να ήταν η έκβαση και οι επιπτώσεις εάν αυτά λέγονταν έγκαιρα και στα αρμόδια πρόσωπα;
Το τραγικό στοιχείο στο φαινόμενο αυτό είναι ότι οι δράστες είναι συνήθως άτομα εμπιστοσύνης και που θα έπρεπε να προστατεύουν και να προφυλάσσουν τα παιδιά όπως οι γονείς, παππούδες, αδέλφια, θείοι, ξαδέλφια. Σε οποιαδήποτε αποκάλυψη τα παιδιά αισθάνονται φόβο αλλά και ντροπή. Αισθάνονται υπεύθυνα για το γεγονός, καθώς και για το ότι δεν θα τους πιστέψει κανείς. Επίσης, φοβούνται ότι μετά την αποκάλυψη τους ο δράστης θα ξεσπάσει με οργή πάνω τους και ότι οι συνέπειες θα είναι ανεπανόρθωτες.
Η παιδική κακοποίηση είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο το οποίο θα πρέπει να καταπολεμηθεί και να εξαλειφθεί με κάθε μέσο και τρόπο από την κοινωνία. Όλοι οι αρμόδιοι και εμπλεκόμενοι φορείς καθώς και ο κάθε πολίτης ξεχωριστά θα πρέπει να συνεργαστούν για να γίνει πραγματικότητα και τα παιδιά σε όλο τον κόσμο να μπορούν να χαμογελούν ανέμελα και να απολαμβάνουν την αγνότητα και την αθωότητα της παιδικής τους ηλικίας. Η απλή παραδοχή του προβλήματος δεν θα το επιλύσει. Η ανοχή είναι συνενοχή. Η πραγματική αντιμετώπιση χρειάζεται πολιτική βούληση βασισμένη στην πολιτική ευαισθητοποίηση και στην εμπειρία των ειδικών. Χρειάζεται κοινωνική συνείδηση, υπευθυνότητα και ευαισθητοποίηση από τον κάθε ένα ξεχωριστά είτε είναι απλός πολίτης είτε ειδικός ούτως ώστε να εντοπίζεται και να αντιμετωπίζεται το φαινόμενο αυτό αποτελεσματικά.
“Τα παιδιά σε όλο τον κόσμο είναι αθώα, ευάλωτα και δεν μπορούν να επιβιώσουν μόνα τους. Είναι επίσης περίεργα, ενεργητικά και ελπίζουν. Ο χρόνος τους θα πρέπει να είναι γεμάτος χαρά, ειρήνη, παιγνίδι, μάθηση και ανάπτυξη. Το μέλλον τους θα πρέπει να χτίζεται μέσα σε πνεύμα αρμονίας και συνεργασίας. Η ζωή τους θα ωριμάζει καθώς θα διευρύνονται οι προοπτικές τους και θα κερδίζουν εμπειρίες….”
(Απόσπασμα από την Παγκόσμια Διακήρυξη για την επιβίωση, προστασία και ανάπτυξη των παιδιών).
Για βοήθεια και περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να καλέσετε:
- Εθνική Γραμμή Βοήθειας 1440
- Υπηρεσία SMS 99 984042, αν είναι επικίνδυνο να μιλήσεις στείλε μήνυμα
- Υπηρεσία Live-Chat ΣΠΑΒΟ μέσω της ιστοσελίδας μας https://domviolence.org.cy/
Ξάνθη Μιχαήλ,
Κλινική Ψυχολόγος (MSc) Α.Ε.Μ. 441